Το κυνήγι του βάθρου και οι παγίδες του στις μικρές ηλικίες

Το 1984 ήμουν 21 ετών, ήδη φοιτητής στο δεύτερο έτος του ΤΕΦΑΑ και έκανα τα πρώτα μου βήματα ως προπονητής ποδηλασίας στον ΒΑΟ Θεσσαλονίκης, την ομάδα στην οποία είχα ξεκινήσει και ως αθλητής. Ενάμιση χρόνο αργότερα, με την κατάκτηση του Πανελληνίου Πρωταθλήματος στην ομαδική κατηγορία των Παίδων, τα όνειρά μου πλέον είχαν απογειωθεί! Μας φανταζόμουν όλους σε μια επαγγελματική ομάδα μετά από λίγα χρόνια και ένοιωθα πως το ποδήλατο ήταν ο μόνος στόχος στην ζωή μας.   Τα χρόνια πέρασαν, οι πρώτοι μου αθλητές έφτασαν στα 50, (οι συγκεκριμένοι αθλητές μου διαπρέπουν επαγγελματικά και τους καμαρώνω, αλλά όχι στον ποδηλατικό κύκλο, εκτός από μια «λαμπερή» εξαίρεση!) και πλέον μπορώ να πω πως βλέπω τα πράγματα με εντελώς διαφορετική ματιά. 

  Μπορεί το πάθος μου για το άθλημα της ποδηλασίας να έμεινε αναλλοίωτο, οι απόψεις μου όμως και ο τρόπος που αντιμετωπίζω πια τον αθλητισμό στις μικρές ηλικίες έκαναν στροφή 180°. Τα γράφω όλα αυτά για να σας πω πως εγώ ήμουν ο πρώτος που έπεσα στην παγίδα και πως κατανοώ προπονητές και γονείς που πέφτουν «με τα μούτρα» στο ίδιο ακριβώς λάθος.
  Σήμερα που ο αθλητισμός δεν ξεκινά στην εφηβεία, όπως την δεκαετία του 70, αλλά από τα πρώτα σχεδόν βήματα του παιδιού, αφού ουσιαστικά έχει να καλύψει το ελεύθερο παιχνίδι στην αλάνα, αυτό το λάθος έχει ακόμη πολλαπλάσια βαρύτητα και μπορεί να «σημαδέψει» ανεπανόρθωτα ένα παιδί.  
 Ο αθλητισμός, μέσα από τις μικρές και μεγάλες χαρές ή απογοητεύσεις, είναι ίσως το καλύτερο και πιο ουσιαστικό σχολείο για κάθε παιδί, γιατί θα το προετοιμάσει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο και θα του δώσει τα εφόδια για να βγει στην ζωή. Αυτό και μόνο είναι αρκετό, για να πείσει κάθε γονιό πως αξίζει το παιδί του, να αφιερώσει μέρος από τον χρόνο του για να ασχοληθεί με τον αθλητισμό. Όμως αυτή η προσπάθεια πρέπει να έχει όρια. 

  Από τα παιδιά που θα ασχοληθούν με τον αθλητισμό, μόνο ένα ελάχιστο ποσοστό, που  είναι σίγουρα πολύ μικρότερο και από το 1%, θα καταφέρει να ασχοληθεί επαγγελματικά και να ζήσει από αυτόν. Για να είναι κάποιο παιδί μέσα σε αυτό το 1% θα πρέπει, εκτός από το DNA του, να έχει βρεθεί στο σωστό άθλημα, στην σωστή ομάδα και την σωστή στιγμή, διαφορετικά ο στόχος του να διαπρέψει ως επαγγελματίας αθλητής, έχει ελάχιστες ελπίδες να επιτευχθεί και το μόνο που ενδεχομένως θα του μείνει είναι μια μεγάλη απογοήτευση. 

  Θα πρέπει λοιπόν αν θέλουμε το πραγματικό καλό των παιδιών – αθλητών μας να θέσουμε ξεκάθαρους στόχους από την αρχή. Καταρχάς, αυτό που δεν θα πρέπει ποτέ να ξεχνάμε είναι πως έχουμε να κάνουμε με παιδιά και τα παιδιά έχουν ανάγκη το παιχνίδι, πολύ ελεύθερο χρόνο, ανεμελιά και αρκετές διακοπές, όλα αυτά δηλαδή που σίγουρα δεν θα έχουν όταν μεγαλώσουν. 
 Συνεπώς, η στέρηση των διακοπών του, η στέρηση σχολικών εκδρομών ή κάθε άλλης μορφής στέρηση της διασκέδασης και του ελεύθερου χρόνου, για να μην χαθούν προπονήσεις δεν θα πρέπει να περνάει καν απ’ το μυαλό μας. 

  Τα παιδιά χρειάζονται τον αθλητισμό κυρίως για να δομήσουν την προσωπικότητά τους και τον αυριανό ενήλικο εαυτό τους και όχι για να εξασφαλίσουν το επαγγελματικό τους μέλλον ή κάποια ποσοστά για την εισαγωγή τους σε μια πανεπιστημιακή σχολή. Εάν τα δύο τελευταία γίνουν  αυτοσκοπός, τότε είναι πολύ πιθανό να σιχαθούν τον αθλητισμό. 
  Σύμφωνα με μια παλαιότερη έρευνα, μόνο ένα στα τέσσερα παιδιά που είχαν αθλητικές επιτυχίες κατά το Δημοτικό εξακολουθούν να έχουν επιτυχίες και στο Γυμνάσιο. Τα πρώιμα καλά αποτελέσματα έχουν μεγάλη πιθανότητα να οφείλονται σε πρόωρη βιολογική ωρίμανση ενός αθλητή παρά στις πραγματικές του δυνατότητες. Συνεπώς, μην βιαστείτε να προδιαγράψετε την πορεία ενός αθλητή, προβλέποντας πως θα γίνει ο νέος Sagan ή ο νέος Nino, γιατί το πιθανότερο είναι να διαψευσθείτε. 

  Μην ξεχνάτε πως εκτός από όλα τα παραπάνω που φυσικά ισχύουν γενικά για όλα τα αθλήματα, υπάρχει μια σημαντική παράμετρος στο δικό μας άθλημα, η οποία σε αυτές τις ηλικίες επηρεάζει κατά πολύ την απόδοση και δεν είναι άλλη παρά το ίδιο το ποδήλατο. Το βάρος του ποδηλάτου στο άθλημά μας μπορεί να διαφέρει πολλές φορές  και έως 4-5 κιλά, δηλαδή έως και το 10-15% του βάρους του αθλητή. Η «υπερβολή» ενός ποδηλάτου carbon με ακριβά περιφερειακά στην κατηγορία Μίνι μακροπρόθεσμα μπορεί μόνο κακό να κάνει σε έναν αθλητή. Το όποιο αποτέλεσμα που θα δημιουργήσουμε είναι εντελώς πλαστό και οι σημερινοί πανηγυρισμοί και οι προβλέψεις για τεράστια προοπτική καριέρας ενέχουν μεγάλο κίνδυνο να αποβούν μπούμερανγκ για το ίδιο το παιδί. 
  Να θυμάστε ότι ο δρόμος είναι πολύ μακρύς και όσοι βιάζονται στα πρώτα χιλιόμετρα να αποκτήσουν ένα ψυχολογικό πλεονέκτημα για τα παιδιά τους, το πιθανότερο είναι να τα οδηγήσουν στην  πρόωρη εγκατάλειψη του αθλήματος και σε μια αίσθηση ήττας και απογοήτευσης που θα την κουβαλάνε για όλη τους την ζωή. 
  Αφήστε λοιπόν τα παιδιά να παίξουν, να χαρούν τα παιδικά τους χρόνια αλλά και το άθλημα. Επιτρέψτε τους να κάνουν λάθη και να μάθουν μέσα από αυτά, αγκαλιάστε τα και μείνετε δίπλα τους στην δύσκολη στιγμή, τότε σας χρειάζονται και όχι την στιγμή των πανηγυρισμών στο βάθρο.
ΓΙΑ ΟΣΟΥΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΑΙ ΝΑ ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΟΥΝ ΤΟΝ ΜΑΓΙΚΟ ΔΡΟΜΟ ΤΗΣ ΠΡΟΠΟΝΗΣΗΣ ΣΤΙΣ ΜΙΚΡΕΣ ΗΛΙΚΙΕΣ, ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΗΣΤΕ ΜΑΖΙ ΜΑΣ ΣΤΟ tmittas@yahoo.com