Οι προπονητές αναπτυξιακών ηλικιών είναι αυτοί που βάζουν το πρώτο και ίσως το καθοριστικότερο λιθαράκι στο οικοδόμημα που λέγεται αθλητής, αφού είναι αυτοί που καλούνται όχι μόνο να βάλουν τις σωστές βάσεις, αλλά πρωτίστως να μεταδώσουν την αγάπη και τον ενθουσιασμό τους στους αθλητές τους για να συνεχίσουν έως την κορυφή του αθλήματος.
Ποια είναι όμως τα στοιχεία που χαρακτηρίζουν έναν ιδανικό προπονητή σε αυτές τις κατηγορίες και ποια είναι τα λάθη που πρέπει να αποφύγει; Το πρώτο και πιο σημαντικό πράγμα που πρέπει να μάθει κάθε προπονητής ο οποίος εργάζεται σε ακαδημίες είναι από πού πηγάζει η αγάπη των παιδιών για το άθλημα. Υπάρχουν διάφοροι λόγοι για τους οποίους τα παιδιά συμμετέχουν σε μια προπόνηση, αλλά ίσως να μην υπάρχουν συγκεκριμένα στοιχεία που να υποστηρίζουν το τι κάνουν και γιατί το κάνουν. Αυτό που ποτέ δεν θα πρέπει να ξεχνάει ένας προπονητής αναπτυξιακών ηλικιών είναι πως τα παιδιά έρχονται για να διασκεδάσουν και αν η διαδικασία της προπόνησης, όποια κι αν είναι αυτή, δεν έχει παιγνιώδη μορφή, σύντομα θα εγκαταλείψουν την προσπάθεια.
Δεν υπάρχει μεγαλύτερη επιβράβευση για έναν προπονητή σε αυτές τις ηλικίες απ’ το να βλέπει τους αθλητές του χαμογελαστούς και ευτυχισμένους να έρχονται στην προπόνηση, κάποιες φορές μάλιστα κάτω από τις πιο αντίξοες συνθήκες. Αντίστοιχα δεν υπάρχει μεγαλύτερη απογοήτευση για έναν προπονητή να διαπιστώνει πως κάποιος αθλητής εγκατέλειψε το άθλημα. Πολλά παιδιά έρχονται για λίγες μέρες, εβδομάδες ή μήνες και στη συνέχεια σταματούν να έρχονται. Μερικά παιδιά παίρνουν μέρος σε άλλα αθλήματα, ενώ άλλα σταματούν εντελώς τον αθλητισμό και τις περισσότερες φορές το μεγαλύτερο μερίδιο ευθύνης γι’ αυτό φέρει ο προπονητής .
Φτάνει μόνο μια ματιά στις προπονήσεις και θα είστε σε θέση να διαπιστώσετε εάν ένα παιδί απολαμβάνει το παιχνίδι ή όχι. Ο ενθουσιασμός ή το πάθος στην προπόνηση μπορεί να γίνουν εύκολα αισθητά και ομοίως η έλλειψη αυτών των στοιχείων είναι εξίσου εμφανής.
Ποια είναι όμως η δουλειά ενός προπονητή αναπτυξιακών ηλικιών; χωρίς αμφιβολία το πρώτο και σημαντικότερο στοιχείο είναι η συνέπεια σε έναν προπονητή, το σημαντικότερο για την λειτουργία της προπόνησης είναι ο προπονητής να βρίσκεται πρώτος στο σημείο συνάντησης κάτω από οποιεσδήποτε καιρικές συνθήκες και να έχει σχεδιάσει την προπόνηση σε ένα ασφαλές και προστατευμένο περιβάλλον για τον αθλητή. Οι προπονήσεις σε καμιά περίπτωση δεν θα πρέπει να είναι σκληρές και περίπλοκες, αλλά θα πρέπει να είναι τέτοιες που θα δώσουν την αίσθηση στον αθλητή πως διασκέδασε αλλά παράλληλα ανέβηκε ένα “σκαλοπάτι” και σίγουρα πως θέλει να έρθει στην επόμενη προπόνηση.
Εάν οι αθλητές σας δεν διασκεδάζουν, θα χάσουν σύντομα το ενδιαφέρον τους για την προπόνηση. Γι’ αυτούς η προπόνηση δεν θα σημαίνει κάτι το ιδιαίτερο, αλλά θα αποτελεί βαρετές και κουραστικές ώρες στις οποίες πρέπει να συμμετάσχουν μέχρι να βρουν κάτι το οποίο θα τους αρέσει. Προσπαθήστε να έχετε ποικιλία στις ασκήσεις σας και να δίνετε ερεθίσματα που βάζουν την φαντασία τον παιδιών να δουλεύει.
Για κάθε προπονητή η ενθάρρυνση των αθλητών του είναι ένα σημαντικό κομμάτι, παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στην βελτίωση των επιπέδων απόδοσής τους και στην αύξηση της θέλησης να δουλέψουν σκληρότερα και να γίνουν ακόμη καλύτεροι. Οι προπονητές δεν θα πρέπει να είναι φειδωλοί όταν πρέπει να επιβραβεύσουν ένα παιδί για την καλή του συμπεριφορά ή για την καλή του απόδοση. Θεσμοθετήστε βραβεία για τους πιο συνεπείς αθλητές και όχι μόνο για τους καλύτερους, δώστε κίνητρα σε όλους να γίνουν καλύτεροι.
Κάθε παιδί έχει διαφορετικό ρυθμό μάθησης και διαφορετικό λόγο για τον οποίο κάνει ποδήλατο. Οι προπονήσεις θα πρέπει να σχεδιάζονται ώστε να καλύπτουν τις ανάγκες όλων των παιδιών. Είναι στο χέρι σας να δημιουργήσετε όσο το δυνατόν περισσότερες προκλήσεις μέσα από σύντομες και απλές ασκήσεις.
Οι προπονήσεις θα πρέπει να περνούν από το έναν επίπεδο στο άλλο με προοδευτικό τρόπο ώστε να είναι εύκολα κατανοητές από τα παιδιά. Οργανώστε καλά τις προπονήσεις σας και θα έχετε συνεχώς την προσοχή των αθλητών σας. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να μειώσετε τον χρόνο αναμονής κατά την διάρκεια της μετάβασης από την μια άσκηση στην άλλη. Πρέπει να γίνεται σωστή διαχείριση του χρόνου άσκησης – ξεκούρασης. Είναι αναγκαίο να τους κάνετε να συμμετέχουν ενεργά στις προπονήσεις. Επίσης, κατά την διάρκεια των περιόδων ξεκούρασης εφαρμόστε συζητήσεις που τους αναγκάζουν να σκεφτούν σχετικά με αυτό που κάνουν ενώ εσείς ετοιμάζετε την επόμενη άσκηση.
Η θετική ανατροφοδότηση είναι πολύ σημαντική σε κάθε προπονητική μονάδα, ακόμη περισσότερο όταν οι παίκτες σας δοκιμάζουν και μαθαίνουν καινούριες δεξιότητες. Χρειάζεται να διαπιστώσετε τα λάθη τους αλλά πολύ πιο σημαντικό είναι να διαπιστώσετε τα πράγματα που κάνουν σωστά. Τα λάθη θα πρέπει να διορθωθούν με θετική ανατροφοδότηση και όχι με προσβλητικό τρόπο, χωρίς να έχει σημασία το πόσες φορές κάνουν το ίδιο λάθος. Πρέπει να τους λέτε τι να κάνουν και όχι τι να μην κάνουν.
Σιγουρευτείτε ότι είστε εποικοδομητικοί στην κριτική σας και ο τρόπος που μεταφέρετε το μήνυμά σας να μην είναι αρνητικός σε καμία περίπτωση. Η ανατροφοδότησή σας θα πρέπει να είναι σύντομη, απλή και επικεντρωμένη στον στόχο.
Θυμηθείτε ότι τα παιδιά δεν κάνουν λάθη σκόπιμα. Κάνουν ότι μπορούν και ότι καταλαβαίνουν και εάν δεν έχουν καταλάβει πλήρως τι πρέπει να κάνουν σε κάποια άσκηση και κάνουν λάθος, η ευθύνη είναι εξολοκλήρου δικιά μας και όχι των παιδιών.
Δώστε την δυνατότητα στους αθλητές σας να γίνουν δημιουργικοί, πάψτε να τους δίνετε έτοιμη τροφή και αφήστε τους να κάνουν λάθη, μόνο έτσι θα γίνουν καλύτεροι. Προπονητές που υποδεικνύουν κάθε στιγμή στους αθλητές τους και ειδικά επάνω σε αγώνες, τι να κάνουν με παραγγέλματα του τύπου “κάτσε”, “σήκω”, “άλλαξε” κλπ δημιουργούν αθλητές χωρίς προσωπικότητα και χωρίς μέλλον. Εάν θέλετε να κερδίζετε συνεχώς παίξτε στο PlayStation, όπου οι αθλητές κάνουν ό,τι τους λέτε σε κάθε στιγμή του αγώνα.
Μειώστε το άγχος που νιώθουν οι αθλητές σας κατά την διάρκεια των αγώνων και των προπονήσεων. Το άθλημα θα πρέπει να γίνει διασκεδαστικό και η προπόνηση απολαυστική. Οι αθλητές θα πρέπει να ανυπομονούν για τους αγώνες και όχι να είναι φοβισμένοι να μην απογοητεύσουν τους προπονητές τους ή τους γονείς τους χάνοντας ένα κύπελλο ή ένα μετάλλιο. Τα λάθη είναι αναπόσπαστο κομμάτι του παιχνιδιού, αυτά από μονά τους αποτελούν έναν πολύ καλό δάσκαλο για τα παιδιά. Εάν οι αθλητές μπορούν να παίζουν χωρίς να ανησυχούν αν θα κάνουν λάθη, τότε δημιουργείται ένα εξαιρετικό περιβάλλον μάθησης.
Εάν επιδιώκετε τη νίκη με κάθε κόστος, τότε στρεσάρετε τους αθλητές σας ώστε να σας φέρουν ένα μετάλλιο που θα διακοσμεί το γραφείο τους και όχι για να εξελιχτούν σαν αθλητές. Δεν θα πρέπει να υπάρχει χώρος για τους προπονητές που ουρλιάζουν, φωνάζουν ή χρησιμοποιούν τακτικές με στόχο τη νίκη πάση θυσία, γιατί αυτού του είδους οι προπονητές διώχνουν περισσότερους αθλητές απ’ ότι δημιουργούν.
Οι γονείς αποτελούν τεράστιο πρόβλημα για κάθε παιχνίδι και ο έλεγχός τους είναι επίσης δουλειά του προπονητή. Κάθε γονιός θα πρέπει να ενημερώνεται για τους βασικούς κανόνες συμπεριφοράς από την αρχή. Σε περίπτωση που κάποιος από τους γονείς παραβιάσει
τους κανόνες θα πρέπει να επιπλήττεται.
Ένας αθλητής στις αναπτυξιακές ηλικίες ποτέ δεν θα πρέπει να αξιολογείται με βάση την απόδοση ή από την έκβαση ενός αγώνα. Στις αναπτυξιακές ηλικίες κάθε αθλητής είναι σημαντικός, ανεξάρτητα από το πόσο καλός είναι ή όχι και θα πρέπει πάντα να λαμβάνεται υπ όψη η βιολογική του ηλικία και όχι μόνο η ημερομηνιακή, λάθος που οδηγεί πολλές φορές σε λάθος συμπεράσματα. Στην πραγματικότητα τα παιδιά τα όποια δεν τα καταφέρνουν τόσο καλά όσο οι άλλοι θέλουν περισσότερη ενθάρρυνση και περισσότερη προπόνηση.
Ποιος είναι όμως ο πετυχημένος προπονητής στις αναπτυξιακές ηλικίες; εάν ο στόχος σας είναι να προσθέσετε κύπελλα στην τροπαιοθήκη σας και το βιογραφικό σας να περιέχει μια μεγάλη λίστα με τίτλους που έχετε κερδίσει ως προπονητής στις υποδομές, τότε πηγαίνετε προς την λάθος κατεύθυνση. Ως προπονητής σε αναπτυξιακές ηλικίες, αυτό που χρειάζεστε είναι ένα βιογραφικό γεμάτο με ονόματα αθλητών που έχουν φτάσει πολύ ψηλά ή ονόματα ανθρώπων που είναι πετυχημένοι χάρη στη δική σας παρουσία στη ζωή τους.
Ένας προπονητής επηρεάζει τις ζωές αυτών των νέων ανθρώπων στον ίδιο βαθμό με κάθε άλλον δάσκαλο. Τους προετοιμάζουμε για τις καριέρες που θα ακολουθήσουν, τους οπλίζουμε με τα εφόδια αυτά που απαιτούνται ώστε να αντεπεξέλθουν στις απαιτήσεις αυτού του κόσμου. Το ποδήλατο απλά αποτελεί το δικό μας μέσο εκπαίδευσης.
- Εάν θέλεις κι εσύ να γίνεις προπονητής ακαδημιών ποδηλασίας, επικοινώνησε μαζί μας στο tmittas@yahoo.com
